Lịch sử quá trình phát triển môn bóng bàn tại Việt Nam

Bóng bàn hay còn gọi Table tennis là môn thể thao quần chúng được phát triển rộng rãi tại Việt Nam cũng như các nước khác trên thế giới.  Nhưng đa số người chơi bóng bàn nói chung và tại Việt Nam nói riêng chưa biết hoặc chưa hiểu rõ về lịch sử quá trình phát triển môn bóng bàn tại Việt Nam như thế nào?

Bóng bàn Việt Nam đoạt huy chương vàng Á vận hội 1958 tại Nhật Bản

1. Nguồn gốc ra đời của môn bóng bàn

Bóng bàn ra đời như thế nào?

Có nhiều tài liệu khác nhau về sự ra đời của môn bóng bàn. Tuy nhiên, căn cứ vào nhiều tài liệu tổng hợp lại thành các ý kiến như sau:

- Bóng bàn xuất hiện từ thập niên 1880 bắt nguồn từ nước Anh là một môn thể thao giải trí sau giờ ăn tối của giới thượng lưu thời bấy giờ. Môn thể thao này gắn liền với tên tuổi của kỹ sư James Gibb. Năm 1889 ông cùng người thân trong gia đình dùng bàn ăn của gia đình mình và những chiếc vợt bằng gỗ, quả bóng lie (chất liệu bần) để giải trí và nó nhanh tróng được chú ý bởi công chúng cả nước Anh lúc bấy giờ.

- Có ý kiến cho rằng, vào cuối thế kỉ XIX ở nước Anh, môn quần vợt đã khá phát triển trong giới thượng lưu. Trong 1 lần tổ chức thi đấu môn quần vợt, các trận đấu đang diễn ra gay go, quyết liệt thì bỗng trời đổ mưa to, cuộc đấu phải tạm ngừng, những người tham gia chơi phải trú mưa trong 1 căng tin gần đó. Nhưng trời mưa to và kéo dài, vì thế họ ngĩ ra cách mắc lưới giữa 2 bàn ăn lấy vợt và bóng đánh qua đánh lại giữa hai cái bàn đó. Từ trò chơi này họ nghĩ ra cách thức chơi mới, là chơi bóng trên bàn để các nhà quý tốc chơi bóng trong nhà, bóng bàn ra đời và xuất xứ từ trò chơi này.

- Lại ý kiến cho rằng khoảng năm 1895, cũng lối chơi như trên nhưng bóng được thay bằng bóng nhựa và tư đó bóng nhựa dần dần phổ biến. Tiếng bóng nhựa này trên gỗ phát ra tiếng kêu “ping ping”, “pông pông” do đó còn có tên gọi mới là “ping pông”

>>> Click xem ngay 13 lợi ích của việc chơi bóng bàn mà tại sao người xưa họ lại nghĩ ra và phát triên bộ môn này cho giới quý tộc như vậy.

2. Lịch sử bóng bàn thế giới

Bóng bàn bắt đầu được phát triển và phổ biến từ những năm 1900 khi các cuộc đấu bóng bắt đầu được tổ chức, những luật thi đấu đã được đặt gia và nhữn hướng dẫn chơi bắt đầu được phổ biến. Giải vô địch thế giới đầu tiên được tootr chức vào năm 1902 nhưng đó không phải chính thức. Đến năm 1921 tại nước Anh khi đó Tổ chức Bóng bàn được thành lập và Liên đoàn Bóng bàn Thế giới viết tắt là ITTF cũng đã được thành lập vào năm 1926. 1927 tại London đã mở giải vô địch thế giới chính thức. Bóng bàn đã được là môn thể thao chính thức của thế vận hội năm 1988.

Một tờ quảng cáo của hãng sản xuất bóng bàn ngày xưa

Thời kỳ bóng bàn Châu Âu độc tôn

Trước những năm 50 của thế kỷ 20 các VĐV châu Âu hầu như làm mưa làm gió trên các giải bóng bàn thế giới, giành phần lớn ngôi vị quán quân là điều dễ hiểu.

Thời kỳ này, với lối đánh chủ đạo về chiến thuật của các VĐV là coi trọng phòng thủ là chính, lấy phòng thủ chắc chắn làm nguyên tắc cơ bản, do vậy những trận đấu kéo dài, mất hứng thú của khán giả.

Để thay đổi tình trạng này thì liên đoàn bóng bàn thế giới ITTF đã quyết định sửa đổi luật: tăng chiều rộng của bàn bóng bàn, hạ thấp chiều cao lưới, quy định thời gian thi đấu của mỗi ván đấu… Biện pháp này đã hạn chế được cách đánh phòng thủ tiêu cực dẫn đến các trận đấu kịch tính và tăng hứng thú cho khán giả hơn.

Thời kỳ bóng bàn Nhật đột phá

Vào đầu những năm 50 của thế kỷ XX, người ta đã cải tiến vợt và sử dụng mặt vợt mút xốp. Loại vợt bóng bàn này có tính đàn hồi và phản lực tốt, tốc độ bóng đánh đi tăng lên rất phù hợp cho lối đánh tấn công.

Năm 1952 lần đầu tiên VĐV Nhật Bản đã sử dụng loại vợt này trong thi đấu giải vô địch thế giới với cách đánh vụt bóng xa bàn kết hợp với di chuyển nhanh đã dễ dàng giành được 4 HCV và chuyển ưu thế môn bóng bàn về với châu Á.

Thời kỳ bóng bàn Trung Quốc bùng nổ

Phát triển bóng bàn đã trở thành quốc sách vào đầu những năm 60 của thế kỉ XX. Nhờ việc tổng kết, tích lũy kinh nghiệm, nghiêm túc huấn luyện kỹ thuật cơ bản và thể lực nên trình độ các VĐV bóng bàn của họ nhanh chóng tiến bộ vượt bậc.

Bóng bàn Hoa lục xuất hiện thế hệ vàng và lần lượt đánh chiếm mọi thành trì của bóng bàn thế giới. Trung Quốc giành ưu thế áp đảo và hiện nay họ đã trở thành một cường quốc bóng bàn được cả thế giới thừa nhận từ đó đến nay

Xem thêm bài viết: Vì sao bóng bàn Trung Quốc thống trị thế giới? để thấy rõ hơn về bóng bàn Trung Quốc.

3. Lịch sử phát triển của bóng bàn Việt Nam

Môn bóng bàn được du nhập vào việt nam vào khoảng năm 1920.Ở miền bắc do các thương gia Hoa Kiều, ở miền Nam do thực dân Pháp du nhập vào, đây cũng là môn thể thao giải trí dành cho giới thượng lưu.Đến năm 1924 bóng bàn đã phát triển mạnh ở các thành phố lớn như Hà Nội, Hài Phòng, Huế, Sài Gòn.Lúc này đã tổ chức các giải bóng bàn theo miền là Bắc kỳ, Nam Kỳ, Trung kỳ.Lối đánh chủ yếu của thời kỳ này là dùng kỹ thuật cắt bóng gò lỳ,thỉnh thoảng có cơ hội bóng bổng thì vụt một quả,sau đó lại cắt tiếp. 

- Tháng 3 năm 1938 đã tổ chức thi đấu quốc tế tại Việt Nam giữa vận động viên Hungary (cựu vô địch bóng bàn thế giới) với 2 vân động viên Việt Nam, mỗi vận động viên của ta thắng được 1 ván. Sau đó đội Việt Nam đi Campuchia thi đấu giải vô địch bóng bàn Đông Dương. Kết quả vận động viên Lý Ngọc Sơn đạt chức vô địch đơn nam, cặp đôi Lý Ngọc Sơn và Mai Duy Dưỡng đạt chức vô địch đôi nam. Môn bóng bàn đã mang lại thành tích thi  đấu quốc tế sớm nhất cho thể thao Việt Nam

- Năm 1953 tại Tokyo, Nhật Bản, đội tuyển bóng bàn Việt Nam gồm Trần Cảnh Được, Mai Văn Hòa và Nguyễn Kim Hằng đoạt giải đơn nam (huy chương vàng Mai Văn Hòa), đôi nam (huy chương vàng Trần Cảnh Được và Mai Văn Hòa), và toàn đội (huy chương bạc).

- Năm 1955 tại Singapore Giải Á châu Trần Cảnh Được và Mai Văn Hòa thắng huy chương bạc đôi nam.

- Năm 1957 tại Manila, Philippines tranh giải Á châu, đội tuyển của Việt Nam Cộng hòa thắng huy chương vàng toàn đội (Trần Cảnh Được, Mai Văn Hòa, Trần Văn Liễu) và huy chương vàng đôi nam (Trần Cảnh Được và Mai Văn Hòa).

- Năm 1958 trong Á Vận Hội tại Nhật Bản, đội tuyển Việt Nam Cộng hòa đoạt huy chương vàng toàn đội (Trần Cảnh Được, Mai Văn Hòa, Lê Văn Tiết).

- Năm 1959, thi đấu tại Giải vô địch thế giới ở Dortmund, Tây Đức, đội tuyển nam Việt Nam Cộng đã hoà xếp hạng 3 thế giới, đồng hạng với nước Trung Quốc.

Một số hình ảnh của đội tuyển bóng bàn Việt Nam trong Á vận hội tại Nhật Bản năm 1958:

Vận động viên Lê Văn Tiết

Vận động viên Mai Văn Hòa

Đội tuyển bóng bàn Việt Nam dành huy chương vàng

Có thể nói, ở thập niên 50, Lê Văn Tiết cùng các danh thủ như Mai Văn Hòa, Trần Cảnh Ðược, Trần Văn Liễu… đã đưa bóng bàn Việt Nam lên đỉnh cao nhất là một trong những cường quốc của bóng bàn thế giới.

Bạn xem tham khảo thêm bài viết: Huyền thoại Việt Nam được ví như kỳ quan bóng bàn thế giới

- Sau năm 1975, đất nước được giải phóng chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố mà bóng bàn Việt Nam đã trở nên yếu hơn rất nhiều và đang dần tụt hậu.

- Năm 1993, Việt Nam trở lại đấu trường khu vực, SEA Games 17 với mục tiêu học hỏi và đã giành được chiếc huy chương vàng đồng đội nữ (Trần Thu Hà và Nhan Vị Quân).

- Năm 1995, 1997, 1999, 2001 và 2003, bóng bàn Việt Nam đều đạt chức vô địch đơn nam Đông Nam Á trong các kì SEA Games

- Từ năm 2002 đến nay, với sự tiến bộ ngày càng mạnh mẽ của các tay vợt Indonesia, Philippines, Thái Lan, đồng thời với trào lưu nhập quốc tịch cho các vận động viên Trung Quốc – một cường quốc bóng bàn thế giới – của Singapore, Malaysia đã khiến cho bóng bàn Việt Nam gần như mất dần vị thế ngay cả ở đấu trường khu vực nhỏ nhất. Tại SEA Games 23 (Bacalod, Philippines), Singapore đã thống trị và Việt Nam ra về trắng tay. Năm 2004 vận động viên Đoàn Kiến Quốc đã đoạt chiếc vé duy nhất khu vực Đông Nam Á tham dự thế vận hội Athen, nhưng cũng không đạt được thành tích gì.

Rõ ràng để không phụ lòng người hâm mộ, môn bóng bàn Việt Nam cần phải cố gắng nhiều hơn nữa mới duy trì được những thành tích đã có, từng bước nâng dần trình độ bóng bàn nước ta ngang tầm hâu lục và thế giới. Để được như thế thì mỗi chúng ta, những con người yêu thích và đam mê bóng bàn hãy cùng nhau chia sẻ kiến thức và tập luyện hằng ngày để cùng phát triển bộ môn bóng bàn như trong lịch sử bóng bàn Viêt Nam chúng ta đã từng đạt được.

>>> Lúc này nếu bạn muốn sở hữu một chiếc bàn để tập luyện luôn ở nhà cùng bạn bè mà chưa biết bàn đánh bóng bàn bao nhiêu tiền thì hãy xem trên 50+ mẫu bàn bóng bàn giá rẻ đồng thời tham khảo các dụng cụ bóng bàn khác như vợt bóng bàn, quả bóng bàn, máy bắn bóng bàn...

Chúc các bạn luôn khỏe mạnh, tập luyện và thi đấu bóng bàn thành công!!!

Xem thêm:

•  07 kỹ thuật đánh bóng bàn bằng hình ảnh